Rekombinant Follitropinler :
Gonal F
Puregon
Kısırlık tedavisinde sıklıkla kullandığımız ilaçlardır. Laboratuar ortamında organizmaların DNA yapısı değiştirilerek follitropin dediğimiz insan yumurtalık uyarma hormonu salgılatılarak üretilirler. Yüksek teknoloji ile üretilmektedir. İçeriğindeki hormon dozları nettir ve insan antijeni içermez. Genellikle kısa ve çok ince iğneler ile ciltaltına(subkutan) uygulanır.
Menotropinler :
Menogon
Humegon
Fostimon
Merional
Human menopousal Gonadotropin adıda verilir. FSH ve LH hormonlarının saflaştırılmaları ve LH hormonun çıkarılması ile sadece FSH hormonu haline getirilmesi ile üretilir. ile elde edilirler. Üretimleri insan kaynaklıdır ve dozları mikro düzeylerde değişebilmektedir fakat bu tedaviyi olumsuz etkilememektedir. Rekombinant teknoloji gonadotropinleri kadar etkindirler.
GnRH Analogları :
Decapeptyl
Lucrin
Suprecur
Suprefact
Synarel vb.
Yumurtalamanın kontrolümüz dışında olmasını engeller ve döllenme zamanını ayarlamamızıilaçlardır. Genel olarak tüpbebek tedavisi öncesi 21.gün başlanır. Cilt altı iğneler veya burun spreyi yolu ile verilebilir. Yumurta geliştirici değil çatlamayı önleyici ilaçlardır. Bu sayede yumurta toplama saatini ayarlayabilmekteyiz.
GnRH antagonistleri :
Cetrotide
Orgalutran
Tıpkı GnRH analogları gibi yumurtalık geliştirici değil çatlamayı önleyici ilaçlardır. Son yıllarda kullanımı giderek yayılmıştır. Genel olarak adetin 7.günü başlanırlar ve hızla etki gösterirler. Etkileri 24-72 ssat içinde biter. Yumurta toplama gününü ayarlamamızı sağlar.
hCG :
Pregnyl
Choriomon
Ovitrelle
Yumurta gelişimi tamamlandığında yumurta toplama saatinden yaklaşık 35-36 saat önce yapılarak yumurtaların metafaz-I evresinden metafaz-II evresine geçişini tetikleyerek son matürasyonunu sağlar. Böylece yumurtalar döllenmeye hazır hale gelir. Uygulama saati şaşmamalıdır. Saat kaç denildi ise o saatte dakik biçimde uygulanması çok önemlidir. Ayrıca diğer tüpbebek ilaçlarından ayrılmalı ve tedaviler sırasında yanlışlıkla yapılmasına engel olunmalıdır. Çünkü zamanından erken yapılan hCG, tüm tedavinin heba olmasına yol açabilir.
Progesteron :
Crinone
Progynex
Utrogestan
Progestan vb.
Embryo transferi sonrası bebeklerin tutunmasını artırmak ve gebelik oluşumuna destek vermek için kullanıyoruz. İğne, hap veya jel şeklinde uygulanmaktadır. En güçlü destek iğneler ile olmakta isede uygulama güçlüğü nedeni ile genelde jel formu olan crinone’u kullanmaktayız. Yanetkileri az görülür. Bu yanetkileri göğüslerde ağrı, hassasiyet, şişme, bulantı, ödem ve nadiren depresyon görülebilir. Vaginal kullanımda ise irritasyon ve kaşıntıya neden olabilir.
Hap Tedavileri :
Serophene
Gonophene
Klomen
Femara
Özellikle tüpbebek öncesi kullanılırlar. Yumurta uyarıcı ve geliştirici tedavilerdir. Daha basit, monitorizasyon ve takip gerektirmeyen, yan etkileri daha az, çoğul gebelik riski daha az sıklıkla görülen seçeneklerdir. Gebelik başarı oranlarıda doğru orantılı olarak daha düşükdür. 1.basamak tedavi seçenekleri olmakla birlikte bazen tüpbebek ve aşılama tedavilerinde kullandığımız gonadotropinlere ek olarak kullandığımız yardımcı ilaçlar olabilmektedirler.
KISIRLIK TEDAVİSİNDE KULLADIĞIMIZ İLAÇLARIN YAN ETKİLERİ :
Ovaryen Hiperstimulasyon Sendromu(OHSS)- Yumurtalık Aşırı Uyarılması:
Tüpbebek tedavisi sırasında özellikle polikistik overli hastalarımızda karşımıza çıkmaktadır. Aslında bir yanetki değil beklediğimiz bir etkidir. Amaç yumurtalıkları uyarmak ve fazla miktarda yumurta elde etmektir ve polikistik overli kadınlarda bu uyarılma maalesef düşük dozlarla bile aşırı olmaktadır. Hastalığın şiddeti gelişen yumurta sayısı ve kan östrodiol seviyesi ile anlaşılabilir. Hafif-orta-şiddetli olmak üzere 3 aşaması mevcuttur.
OHSS’nin temel şikayetleri ve belirtileri:
- Karında şişkinlik ve sıvı toplanması
- Yumurtalıkların boyutu büyür 10 santimetreyi geçebilir.
- Rahatsızlık ve bulantı hissi olabilir
- Kilo artışı olur
- Karın çevresi büyür
- Nefes darlığı
- İdrar yapmada azalma görülür ve hastalık şiddetlendikçe bu şikayetler artar. Müdahele etmek gerekebilir.
Tedavisinde genelde takip, orta-şiddetli formlarda hastaneye yatış gerekebilir. Eğer tüpbebek tedavisi olumsuz sonuçlanır ise tablo genelde 1 hafta içerisinde düzelir. Ancak gebelik oluşur ve tedavi başarılı olur ise OHSS’nin şiddeti artar ve tablo ağırlaşarak 1 kaç hafta daha devam eder.
Bazen sorumlu doktorunuz olası OHSS riski nedeni ile tüpbebek tedavinizi iptal edip tüm embryolarınızı dondurup bir sonraki ay yapmayı tercih edebilir. En doğru kararı doktorunuz verecektir. Doktorunuza güvenmelisiniz. Sizin için en doğru kararı verecektir.
Çoğul gebelik
Tüm kısırlık tedavilerinde çoğul gebelik riski bulunmaktadır. Gelişen yumurta sayısı ve gebelik oranını artırmak için 1 den fazla embryo transfer edilmesi nedeni ile oluşmaktadır. Özellikle genç anne adayında daha sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Ancak yeni tüpbebek yönetmeliği ile gelen tek embryo transferi kuralı nedeni ile artık daha az rastalayacağız.
Allerjik reaksiyonlar
İğne yapılan alanda lokal reaksiyonlar, kaşıntı, kızarıklık, şişme olabilir. Doktorunuza bilgi vermelisiniz.